Zapalenie ucha środkowego u psa to poważne schorzenie, które może prowadzić do bólu, utraty słuchu, a nawet poważnych problemów neurologicznych. Często jest wynikiem zaniedbanego zapalenia ucha zewnętrznego, które rozprzestrzenia się głębiej, atakując struktury ucha środkowego. Schorzenie to wymaga szybkiej diagnozy i odpowiedniego leczenia, aby zapobiec powikłaniom i poprawić komfort życia psa. W tym artykule omówimy przyczyny, objawy, metody diagnozy, sposoby leczenia oraz środki zapobiegawcze.

Przyczyny zapalenia ucha środkowego u psów

Zapalenie ucha środkowego najczęściej rozwija się jako powikłanie infekcji ucha zewnętrznego, ale może mieć także inne podłoże. Najczęstsze przyczyny to:

• Nieleczone zapalenie ucha zewnętrznego – bakterie i grzyby mogą przedostać się do ucha środkowego, powodując stan zapalny.
• Przebicie błony bębenkowej – uszkodzenie błony bębenkowej może otworzyć drogę dla patogenów, prowadząc do infekcji.
• Ciała obce w uchu – np. kłosy traw, brud czy inne drobne przedmioty mogą uszkodzić ucho i wywołać stan zapalny.
• Alergie – psy z alergiami (pokarmowymi lub środowiskowymi) są bardziej podatne na infekcje ucha, które mogą przenikać w głąb struktur słuchowych.
• Pasożyty – świerzbowiec uszny (Otodectes cynotis) może wywoływać intensywny świąd i stan zapalny, który w niektórych przypadkach przenosi się na ucho środkowe.
• Nowotwory i polipy – narośla w przewodzie słuchowym mogą prowadzić do niedrożności i rozwoju wtórnych infekcji.
• Zakażenia wirusowe i bakteryjne – niektóre choroby ogólnoustrojowe mogą prowadzić do infekcji ucha środkowego.

Psy o długich uszach (np. cocker spaniele, basset houndy) oraz rasy predysponowane do alergii są szczególnie narażone na rozwój zapalenia ucha środkowego.

Objawy zapalenia ucha środkowego u psa

Objawy zapalenia ucha środkowego mogą być różnorodne i różnić się w zależności od stopnia zaawansowania choroby. Do najczęściej występujących symptomów należą:

• Ból ucha – pies może skomleć przy dotykaniu ucha, przejawiać niepokój lub unikać kontaktu.
• Przechylanie głowy na bok – charakterystyczne przechylanie głowy w stronę chorego ucha może wskazywać na głębszy stan zapalny.
• Utrata równowagi i zaburzenia koordynacji – jeśli infekcja rozprzestrzeni się na ucho wewnętrzne, może dojść do problemów z równowagą.
• Pogorszenie słuchu – pies może nie reagować na dźwięki tak, jak zwykle.
• Nieprzyjemny zapach z ucha – często związany z infekcją bakteryjną.
• Wyciek ropnej wydzieliny – ropa lub inne wydzieliny mogą pojawiać się w uchu lub wyciekać na zewnątrz.
• Drapanie ucha i potrząsanie głową – oznaki świądu lub bólu.
• Opadanie powieki i asymetria twarzy – jeśli stan zapalny obejmie nerw twarzowy, może dojść do objawów neurologicznych.

Jeśli infekcja rozprzestrzeni się dalej, może dojść do poważniejszych problemów, takich jak zapalenie ucha wewnętrznego, które objawia się silnym zaburzeniem równowagi i oczopląsem.

Diagnostyka zapalenia ucha środkowego

Aby postawić prawidłową diagnozę, weterynarz może wykonać następujące badania:

• Badanie otoskopowe – pozwala ocenić stan błony bębenkowej i przewodu słuchowego.
• Cytologia wydzieliny z ucha – analiza mikroskopowa pobranej próbki w celu wykrycia bakterii, grzybów lub pasożytów.
• Posiew bakteryjny – umożliwia dobranie odpowiedniego antybiotyku w przypadku infekcji bakteryjnej.
• Badania obrazowe (RTG, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny) – pozwalają ocenić głębsze struktury ucha i wykryć ewentualne uszkodzenia.
• Badania krwi – pomagają ocenić stan ogólny psa i wykluczyć choroby towarzyszące.

Szybka diagnoza jest kluczowa, ponieważ zapalenie ucha środkowego może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zapalenie kości skroniowej czy uszkodzenie nerwu twarzowego.

Leczenie zapalenia ucha środkowego u psa

Leczenie zapalenia ucha środkowego zależy od przyczyny i stopnia zaawansowania choroby. Może obejmować:

Terapia farmakologiczna

• Antybiotyki – stosowane w infekcjach bakteryjnych, zazwyczaj w formie doustnej lub w zastrzykach.
• Leki przeciwgrzybicze – w przypadku zakażeń drożdżakowych (np. Malassezia).
• Środki przeciwzapalne i przeciwbólowe – redukują obrzęk i poprawiają komfort psa.
• Leki przeciwhistaminowe i steroidowe – stosowane w przypadku alergii.

Płukanie i czyszczenie ucha

Jeśli w uchu gromadzi się ropa lub zanieczyszczenia, weterynarz może przeprowadzić płukanie przewodu słuchowego pod znieczuleniem.

Interwencja chirurgiczna

W przypadkach przewlekłych infekcji, niepoddających się leczeniu farmakologicznemu, może być konieczna operacja, np.:

• Myringotomia – nacięcie błony bębenkowej w celu drenażu ropy.
• Usunięcie polipów lub guzów – jeśli przyczyną zapalenia jest nowotwór.
• Totalna ablacja przewodu słuchowego (TECA) – stosowana w bardzo zaawansowanych przypadkach przewlekłego zapalenia ucha.

Jak zapobiegać zapaleniu ucha środkowego?

Profilaktyka odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu infekcjom uszu u psów. Oto kilka podstawowych zasad:

• Regularne czyszczenie uszu – zwłaszcza u psów skłonnych do infekcji.
• Unikanie nadmiernej wilgoci w uchu – osuszanie uszu po kąpieli czy pływaniu.
• Leczenie alergii i stanów zapalnych ucha zewnętrznego – wczesne reagowanie na objawy zapalenia ucha może zapobiec przeniesieniu infekcji na ucho środkowe.
• Dieta bogata w kwasy tłuszczowe Omega-3 i Omega-6 – wspiera zdrowie skóry i zmniejsza skłonność do stanów zapalnych.

Zapalenie ucha środkowego u psa to poważne schorzenie, które wymaga szybkiej interwencji. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie mogą zapobiec bolesnym powikłaniom i poprawić jakość życia psa. Regularna pielęgnacja uszu i kontrola weterynaryjna to najlepszy sposób na ochronę zdrowia pupila.